وجود ذرات معلق و هوا ناسالم این روزها استفاده از فیلتر هوا در خودروها را بیش از پیش حائز اهمیت کرده است. موتور خودرو بخش حساسی است و برای نگهداری و افزایش طول عمر آن، ملزم به استفاده از بنزین سالم و تزریق هوای بدون گرد و غبار هستیم.
به همین دلیل در بخشهای ورودی خودروها از دو فیلتر مهم، بنزین و هوا استفاده شده است. وجود این قطعات، موجب آسوده خاطری راننده و اطمینان از صحت عملکرد موتور خودرو گشته است.
در این قسمت از جی آی اس پی قصد داریم به طور کامل به فیلتر هوا و عملکرد آن در خودرو بپردازیم. جی آی اس پی یکی از ارائه دهندگان قطعات و لوازم یدکی خودرو با کیفیت و اوجینال است. تصمیم این شرکت بر این است تا علاوه بر خدمات تهیه و عرضه قطعات، اطلاعات مفید و کاربردیای درباره آنها در خدمت شما قرار دهد.
در بخشهای دیگری از مقالات دانشنامه خودرویی میتوانید به اطلاعات مفیدی از خودرو و قطعات آن دست پیدا کنید. همانطور که گفتیم این بخش به معرفی فیلتر هوا اختصاص داده شده است. در این قسمت به نقش و وظیفه آن، ویژگیها، نشانههای تعویض، بهترین زمان تعویض و یک سری از مطالب مهم در این حوزه پرداخته شده است.
پیشنهاد میکنیم همراه ما باشید.
فیلتر هوا چیست و چه وظیفهای در خودرو دارد؟
فیلتر هوا قطعهای است که از ورود آلایندههایی چون گرد و غبار، آلودگیها، دود، حشرات، خاک و مه که از دریچهها به درون موتور راه پیدا میکنند، جلوگیری میکند. درو اقع این قطعه با فیلترینگی که انجام میدهد تنها هوای سالم را به درون موتور هدایت میکند.
فیلتر هوا علاوه بر فیلترینگ و تصفیه هوا، وظیفه تنظیم میزان هوای ورودی را بر عهده دارد. همانطور که میدانید برای انجام عمل احتراق به ترکیب معینی از سوخت و هوا نیاز است. سوخت مورد نظر که توسط قطعات و ابزارهای دیگر تنظیم و بهینه میگردند. اما تنظیم و بهینه سازی هوا از طریق فیلتر هوا انجام میشود.
هر چقدر هوا و اکسیژن مورد نیاز، تمیزتر و با کیفیتتر باشد، سوخت و ساز موتور و راندمان آن بهتر و سطح مصرف سوخت کمتر خواهد شد.
توجه: اگر مقدار اکسیژن ورودی به درون محفظه کمتر از مقدار مورد نیاز باشد، موجب افزایش مصرف سوخت خواهد شد. زیرا در این هنگام ECU برای احتراق، سوخت بیشتری به درون محفظه ارسال میکند.
نحوه عملکرد فیلتر هوا
همانطور که میدانید فیلتر هوا قطعهای است که هوای تمیز را به راحتی از خود عبور داده و مواد ناخالص و آلایندگیها را در خود جذب میکند. جایگاه و محل نصب این قطعه در خودروهای انژکتوری و کاربراتوری به صورت زیر است :
- در خودروهای انژکتوری این قطعه در سیستم موتور هوا و قبل از دریچه گاز و سنسور جریان قرار گرفته است.
- در خودروهای کاربراتوری جایگاه آن متفاوت است. در این نوع خودروها دقیقا بر روی کاربراتور محل نصب آن است.
در خودروهایی که نسل جدید موتورها در آن به کار رفته است، محل نصب این نوع فیلترها درون جعبه فیلتر هوا و انتهای سیستم ورودی هوا که میتواند مستقیما روی جعبه یا یک لوله متصل از جعبه به جلوی موتور باشد، تعبیه شده است.
بنابراین هنگامیکه هوا از بیرون وارد میشود، برای عبور باید از کاغذ فیلتراسون رد شود، در این هنگام هوا به راحتی عبور کرده و ذرات گردوغبار در منافذ کاغذ گیر خواهند افتاد.
در صورت عدم استفاده یا به عبارتی عدم وجود فیلتر هوا، ذرات به درون موتور راه پیدا کرده و موجب افت راندمان موتور و آسیب به قطعات خودرو میگردد. اما با فیلتر هوا این مشکلات از بین رفتهاند. بلکه با قرار گرفتن بر روی ورودی مسیر در برابر ذرات مقاومت کرده و تنها هوا و اکسیژن را عبور میدهد. با گذشت زمان ذرات گردوغبار فضاها و منافذ آن را پر کرده و کم کم به پایان عمر خود نزدیک میگردد که در این شرایط باید به فکر یک فیلتر جدید باشیم.
فیلتر هوا از چه موادی تهیه میشود؟
در فیلتر هوا از مواد مختلفی به منظور فیلتر سازی استفاده میگردد که از جمله آنها به موارد زیر اشاره کرده و در ادامه به توضیح هر یک از آنها میپردازیم.
از جمله موادی که در فیلتراسون استفاده میگردد عبارت اند از :
- کاغذ
- پنبه
- فوم
- کابین
فیلتر هوای کاغذی
این نوع فیلتر هوا یکی از رایجترین فیلتر هوا در اغلب خودروها به شمار میآید. در واقع اغلب وسایل نقلیه از نوع کاغذی آن به عنوان فیلترینگ هوا استفاده میکنند. البته این محصول متفاوت از سایر محصولات کاغذی است. در این نوع فیلتر از نوعی چسب چوب برای تهیه و تولید یک نوع کاغذ با وزن 100 تا 200 گرم، در ساخت فیلتر کاغذی استفاده شده است. این مقدار وزن از مقواها نیز سنگینتر است.
فیلترهای کاغذی برای آن که در خودرو و در یک محیط با فضای محدود استفاده گردد، به صورت چین تهیه میگردند. اطراف آن توسط فوم، لاستیک و پلاستیکها مهره موم شده است. گاهی اوقات به منظور ایجاد استحکام بیشتر از یک قطعه فلزی استفاده میگردد.
از مهمترین ویژگیهای فیلتر هوای کاغذی میتوان به غیر قابل تمیز کردن آنها اشاره کرد. درواقع این نوع فیلترها بعد از گذشت مدتی و با پر شدن منافذ آن باید تعویض گردند و قابل تمیز کردن نیستند. برخی دیگر از فیلترها به گونهای هستند که بعد از کثیف شدن، به راحتی شسته شده و مجددا استفاده میگردند.
فیلتر هوای پنبهای
فیلترهای هوای پنبهای نوع دیگر از فیلترهای هوا به شمار میآیند این نوع از فیلترها گرانقیت بوده و به همین دلیل سازندگان خودرو از آن استفاده نمیکنند. فیلترهای پنبهای طول عمر بالایی داشته و در برخی از پیشرانهها توسط برخی از خریداران استفاده میگردد.
از روی نام آن میتوان فهمید که در تهیه این نوع فیلتر از پنبه استفاده شده است. لایههایی از پنبه بر روی مش به صورت پیچشی تابیده شده و توسط روغن آغشته شدهاند. استفاده از روغن در آن به این دلیل است که پنبههای آغشته شده به روغن، هوا را بهتر و راحتتر تصفیه کرده و عبور میدهند.
فیلترهای پنبهای قابل شستشو بوده و مجددا استفاده میشوند. برای این کار میتوانید بعد از شستشو و تمیز کردن، آن را روغنی کرده و مجددا نصب کنید.
فیلتر هوای فوم
مکانیزم و ساخت فیلترهای هوای فوم مشابه فیلترهای پنبهای است. تنها با این تفاوت که به جای استفاده از پنبه از موادی پلی اورتان استفاده شده است. این فیلتر نیز به روغن آغشته شده و قدرت تصفیه سازی بسیار بالایی دارد. در اغلب خودروهای آفرود استفاده از این نوع فیلترها به دلیل قدرت بالا استفاده میگردد و معمولا در خودروهای معمولی جایگاهی ندارد.
فیلتر هوای کابین
این نوع فیلتر نیز از کاغذهای فیلتر پوشیده تهیه گشته است. در این نوع از فیلتر، ذرات کوچک ناسالم نیز اجازه عبور نخواهند داشت. بنابراین عبور هوا در آنها کمتر خواهد بود و به همین علت به نام فیلترهای هپا یا نیمه نیز شناخته میگردند.
بهترین زمان برای تعویض فیلتر هوا
عمر مفید و زمان تعویض فیلترها به شکل ظاهری آنها و میزان عبور هوا و اکسیژن در آن بستگی دارد. از سوی دیگر معیارهایی چون مقدار کارکرد خودرو، جنس و محیطی که در آن از خودرو استفاده شده است، از جمله موارد تاثیرگذار دیگری هستند که بر تعویض این قطعه موثر هستند.
برخی از سازندگان خودرو توصیه میکنند که هر یکسال نسبت به تعویض این قطعه اقدام کرده و نمونه جدیدی را جایگزین کنند. با تعویض فیلتر هوا، راندمان خودرو به طور قابل توجهی افزایش مییابد.
اما پیشنهاد ما این هست که هر چند مدت این قطعه مورد بررسی قرار گرفته و به طور بصری آن را ارزیابی کنید. زیرا در برخی از محیطهایی که گرد و خاک زیاد است، این قطعه باید زودتر تعویض گردد. نشستن غبار بر روی آن و تغییر رنگ به رنگهای تیره نشان دهنده پایان عمر و فرا رسیدن زمان تعویض است.
البته راه دیگری نیز وجود دارد. در اغلب دفترچه راهنماهای خودرو، زمان تعویض قطعات آن نوشته شده است. اما این مورد نیز باید بر اساس شرایط و مناطق مورد بررسی ارزیابی قرار گیرد. مثلا در شهرهای آلوده، فیلتر هوا باید زودتر از زمان مقرر در دفترچه تعویض گردد. برخی از تعمیرکاران و کارشناسان خودرو معتقدند که در هر بار تعویض روغن، فیلتر هوا نیز تعویض گردد.
در برخی از مناطق آلوده و شرجی میتوانید هر 5000 کیلومتر نسبت به تعویض آن اقدام کنید. اگر در مناطقی با هوای پاک و سالم تردد دارید، میتوانید این مقدار را به هر 10000 کیلومتر موکول کنید. برای اطمینان خاطر بیشتر بهتر است که هر 5000 کیلومتر، این قطعه تعویض گردد.
دلایل تعویض فیلتر هوا
با گذشت زمان و با افزایش سطح آلودگیهای بر روی فیلتر هوا، این قطعه در اسرع وقت باید تعویض گردد. عملکرد مناسب این قطعه بر عملکرد و راندمان موتور و در پی آن در عملکرد خودرو نقش مهمیدارد. در ادامه به سه مورد از مهمترین دلایل تعویض فیلتر هوا میپردازیم :
· افزایش و بهبود راندمان سوخت
خودروهایی که فیلتر هوای آنها کثیف و خراب شده است، باید در اسرع وقت نسبت به تعویض آن اقدام کنند. در این نوع فیلترها، هوای کمیعبور کرده و در نتیجه مقدار اکسیژن درون محفظه مناسب و کافی نیست. این موضوع موجب افزایش مقدار سوخت و در پی آن سختتر کار کردن موتور خودرو میگردد. در یک خودروی استاندارد برای سوزاندن هر لیتر سوخت به اکسیژنی معادل 10000 لیتر احتیاج دارد. بنابراین لازم است که فیلتر هوا این مقدار را برای آن تنظیم و آماده کند.
· کاهش انتشار گازهای خروجی
در صورت آلودگی و آسیب فیلتر هوا، تعادل مصرف سوخت و اکسیژن به هم میخورد. در این هنگام شمع خودرو نیز آلوده شده و احتمال از کار افتادن موتور خودرو وجود دارد. از سوی دیگر مقدار رسوب در موتور افزایش مییابد و به احتمال زیاد چراغ چک روشن میگردد.
این اتفاق به اینجا ختم نمیگردد. بلکه در پی بد کار کردن خودرو و عدم تعادل در آن، احتمال انتشار گازهای آلوده وجود داشته و محیط اطراف آلوده میگردد.
· افزایش طول عمر موتور خودرو
در خودروهایی که فیلتر هوای آنها آلوده است، قطعات ریزی مانند نمک از آن عبور کرده و به درون موتور و قسمتهایی مانند پیستون و سیلندر وارد میگردد. ورود چنین ذراتی، موجب آسیب به این قطعات و به وجود آمدن هزینههای تعمیر بالایی خواهد شد.
فیلترهای هوا به منظور جلوگیری از ورود ذرات مخرب یا به عبارتی دیگر هر گونه آلاینده به درون فیلتر قرار داده شده است. با توجه به مطالب فوق، تعویض به موقع فیلتر هوا بسیار حائز اهمیت بوده و ضروری است.
نشانهها و علائم نشان دهنده زمان تعویض فیلتر هوا
علاوه بر موارد فوق بروز برخی از نشانههای میتواند به معنای فرا رسیدن زمان تعویض فیلتر هوا محسوب گردد. از جمله این علائم میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم :
· افزایش مصرف سوخت
با کاهش مقدار اکسیژن ورودی به درون محفظه احتراق، خودرو برای جبران آن، مقدار سوخت را افزایش میدهد. به همین دلیل یکی از دلایل تعویض فیلتر هوا و توجه به آن، افزایش سوخت عنوان شده است. بنابراین در صورت مواجه با افزایش مصرف سوخت خودرو، بهتر است که این قطعه مورد بررسی قرار گیرد.
البته این موضوع در خودروهای کاربراتوری بیشتر به چشم میخورد. امروزه با تولید خودروهای پیشرفته، کامپیوترهایی در خودروها قرار داده شده است که مقدار سوخت و اکسیژن را اندازهگیری میکند. طبیعتا در این نوع خودروها نباید افزایش مصرف سوخت گزارش گردد.
· عملکرد نامناسب محفظه احتراق
در صورتی که مقدار اکسیژن کمتر از حد مورد نیاز از فیلتر هوای خراب وارد شود، مقدار سوخت افزایش یافته و این مقدار اضافی به صورت دوده از موتور خارج میگردد. دودهها بر روی شمع تاثیر مخرب داشته و موجب اخلال در فرآیند جرقه زدن آن میگردد. در این هنگام خودرو یا استارت نخورده یا هنگام حرکت پس میزند.
· صدای غیر معمول موتور
در حالت حادی و در حالت سکون خودروی روشن، صدای موتور به خوبی شنیده شده و چرخش آرام موتور به صورت ارتعاشات حس میشود. اما در صورت کثیفی فیلتر هوا و عدم اکسیژن کافی یا مناسب در محفظه، صداهایی مانند صدای انفجار که ناشی از شمع خراب میباشد، به گوش میرسد. یا اینکه در خودرو تکانها و لرزشهای غیر معمول احساس میگردد.
· روشن شدن چراغ چک موتور
همانطور که گفتیم برای سوزانده شدن هر لیتر سوخت به اکسیژنی برابر با 10000 لیتر نیاز است. در صورت خرابی فیلتر هوا و عدم ورود اکسیژن مناسب، تعادل آنها به هم میخورد. در این هنگام در محفظه کربن تولید و انباشته میگردد. انباشته شدن کربن در خودرو منجر به روشن شدن چراغ چک آن میگردد.
چراغ چک به دلایل مختلفی روشن میشود. اما یکی از نشانههای روشن شدن آن کثیفی فیلتر هوا است. به همین علت در هنگام روشن شدن این چراغ یکی از مواردی که باید بررسی گردد، فیلتر هوا است.
· کاهش قدرت موتور
کم شدن قدرت موتور یا حرکات شدید و اضافی در هنگام فشردن پدال گاز یکی دیگر از نشانههای خرابی و کثیفی فیلتر هوا و عدم تامین اکسیژن مورد نیاز برای محفظه احتراق است.
· کثیف شدن فیلتر هوا
اغلب فیلترهای هوای تمیز، به رنگها سفید یا روشن هستند. با نصب آنها در خودرو و بعد گذشت زمان به رنگ تیره تغییر میکنند. البته کاغذ داخلی لایه درونی فیلتر به گونهای است که ذرات گردوغبار را نشان نمیدهد. اما با بررسیهای مکانیک قابل تشخیص و رویت است.
· مشاهده دود سیاه یا شعله از خروجی اگزوز
در صورت عدم تامین اکسیژن مورد نیاز، سوختهای نسوخته در محفظه احتراق بصورت دود سیاه از اگزوز خودرو خارج میگردند. همچنین ممکن است که به دلیل داغ بودن اگزوز، سوختهای نسوخته شعله ور شده و از اگزوز به بیرون خارج شود.
توجه: خروج شعلههای آتش از اگزوز خطرناک بوده و باید مورد بررسی قرار گیرد.
· احساس بوی بدن بنزین در حال استارت زدن خودرو
همانطور که گفتیم، در صورت کثیفی فیلتر هوا، اکسیژن مورد نیاز و کافی وارد محفظه نمیشود. این موضوع منجر به نسوختن مقداری از بنزین میگردد. بنزینهای نسوخته به صورت دوده از اگزوز خارج میشوند که همراه با بوی بد بنزین خواهد بود.
تعویض یا تمیز کردن فیلتر هوا؟ کدامیک بهتر است؟
احتمالا این سوال نیز برای شما هم به وجود آمده است. تعویض یا تمیز کردن فیلتر قبلی؟
برخی افراد با در دست گرفتن فیلتر هوا و قرار دادن آن در برابر فشار باد، گرد و غباری که بر روی آن قرار گرفته است را تا حدی پاک میکنند. با این کار شاید گرد غبارهایی که بر روی آن نشسته است، پاک شوند. اما برخی از ذرات و آلایندگیها در محفظه آن جای گرفته و به عبارتی با فیلتر ترکیب شده است. در این هنگام با هیچ فشار بادی نمیتوان این مواد را تمیز کرد.
همانطور که مطالعه کردید، برخی از فیلتر هوا، قابل شستشو هستند. اما این موضوع درباره فیلتر هوای کاغذی صدق نمیکند. با برخورد آب، فیلتر کاغذی به طور کل از بین خواهد رفت و خاصیت خود را از دست میدهد.
بنابراین توصیه ما این است که فیلتر کاغذی خودرو به صورت روتین و مکرر تعویض گردد. زیرا وجود ذرات و افزایش آنها موجب ایجاد آلرژی در سرنشینان خودرو خواهد شد.
شباهت بین فیلتر هوای موتور و فیلتر هوای کابین
فیلتر هوای موتور و فیلتر هوای کابین دو فیلتر مهم و ضروری برای تصفیه هوای ورودی و جلوگیری از آلایندهها و آلودگیها هستند.
تفاوت این دو در این است که وجود فیلتر هوای موتور، ضروریتر از فیلتر کابین است. بدون فیلترهای هوا، موتورهای خودرو به درستی کار نمیکنند و خرابی میگردند.
فیلتر هوای خودروهای سنگین
در خودروهای سنگین نیز از فیلترهایی چون هوا، فیلتر سوخت،فیلتر روغن موتور و … استفاده شده است. هر یک از این فیلترها به منظور تصفیه یا فیلتر چیزی به کار رفته و به طور مستقیم یا غیر مستقیم از خودرو در برابر آلایندههای خارجی محافظت میکنند.
وظیفه این فیلترها در خودروهای سنگین مشابه خودروهای سواری است و وجود برای افزایش راندمان موتور خودرو بسیار حائز اهمیت است.
خودروهای سنگین؛ فیلتر هوای ایرانی یا خارجی
یکی از موضوعاتی که ذهن اغلب دارندگان خودروهای سنگین را به خود مشغول کرده است، استفاده از قطعات خارجی است. با توجه به حساسیت این خودروها و فشار سنگینی که بر روی آنها وجود دارد، ترجیح میدهند که از قطعات خارجی استفاده کنند.
امروزه برخی از شرکتهای ایرانی بر روی کیفیت محصولات تمرکز کرده و قطعات باکیفیتی را به بازار ارائه میکنند. شما میتوانید با مراجعه به برخی از شرکتهای معتبر، فیلترهای هوای باکیفیت و مناسب خودروهای سنگین را تهیه کنید.
چرا استفاده از فیلتر هوا در خودروهای سنگین ضروری است ؟
استفاده از فیلترهای هوا در خودروهای سنگین بخش جدایی ناپذیر آنها به شمار میآید. همانطور که مطالعه کردید، فیلتر هوا به منظور بالا بردن راندمان موتور، کاهش مصرف سوخت و کاهش گازهای آلوده کننده در خودرو به کار گرفته شده است. در خودروهای سنگین نیز بدین گونه است.
در خودروهای سنگین علاوه بر استفاده از این نوع فیلتر از فیلترهای دیگر نیز استفاده شده است که از سیستمهای زیر محافظت میکند.
- روغن موتور
- سوخت
- ورودی هوای موتور
- تهویه میل لنگ
- انتشار گازهای گلخانهای
- هوای کابین
- سیستمهای هیدرولیک
- انتقال
- سیستمهای خنک کننده
- و . . .
انتخاب بهترین فیلتر هوای مناسب
برای خرید فیلتر با کیفیت، باید بدانید که ویژگیهای یک فیلتر مناسب چیست. در واقع قبل از خرید بهتر است که درباره محصول تحقیق کرده و نسبت به آن آگاهی داشته باشید. ویژگی های یک فیلتر هوا مناسب به شرح زیر است:
- به خاطر داشته باشید که فیلترهای هوا دارای استاندارد جهانی بوده و باید بر اساس آن تولید شوند.
- فیلترهای هوای استاندارد، مصرف سوخت را کاهش میدهند.
- فیلترهای مناسب نسبتا ارزان بوده و قیمت آنها به صرفه و معقول است.
- فیلترهای هوا در انواع خودروها متفاوت است. بنابراین توجه داشته باشید که فیلتر مناسب خودروی خود را تهیه کنید.
- فیلترهای هوای با کیفیت و مناسب، موجب آلودگی هوا نمیشوند.
- فیلترهای هوای با کیفیت از مواد باکیفیتی تهیه و ساخته شدهاند.
سخن آخر
فیلتر هوا در هر نوع خودرویی ضروری است و در روند عملکرد موتور خودرو نقش مهمی دارد. این قطعه در انواع خودروهای سواری و سنگین مورد استفاده قرار گرفته و در همه آنها وظیفه تصفیه و فیلترینگ هوا را بر عهده دارد و ترکیب سوخت و اکسیژن را متعادل میکند.
در طول این متن به طور کامل به فیلتر هوا پرداختیم و درباره آن صحبت کردیم. جنس، انواع، بهترین زمان تعویض و حتی نشانههای تعویض این قطعه را با یکدیگر مرور کردیم. در هر سطر از آن سعی کردیم که اهمیت استفاده و توجه به این قطعه را نشان دهیم.
دلایل استفاده از آن را بیان کرده و دلایل تعویض آن را خدمتتان ارائه کردیم. همچنین در نهایت درباره استاندارها و ویژگیهای یک فیلتر با کیفیت صحبت کردیم.
وجود قطعات تقلبی و بی کیفیت، خرید این قطعه را با مشکل روبهروکرده است. به همین دلیل همیشه توصیه میگردد که از فروشگاههای معتبر و برند قطعات خودرو را تهیه کنید.
جی آی اس پی یکی از ارائه دهندگان قطعات یدکی خودرو است. شما میتوانید محصول مورد نظر خود را در بخش محصولات سایت پیدا کرده و سپس با شماره 41034000 – 021 تماس حاصل فرمایید. کارشناس ما مشاورهها و نحوه خرید را از طریق این تماس خدمتتان ارائه میکنند.