آشنایی با انگشتی سوپاپ و دلایل خرابی آن
امروزه در ساخت انواع مختلف خودرو ها، از ابزار و لوازم بسیار زیادی استفاده می شود که این لوازم و ابزار و وسایل، در کنار هم و طی هماهنگی که با هم دارند، در نهایت باعث حرکت خودرو می شوند. یکی از مهم ترین و اصلی ترین قسمت های خودرو که در قسمت بالایی پیستون ها قرار گرفته است، سوپاپ می باشد.
سوپاپ در واقع به عنوان یک ورودی و خروجی برای ورود و خروج گاز اکسیژن و دی اکسید کربن عمل می کند و نقش بسیار مهم و حیاتی را در این خصوص بر عهده دارد. انگشتی سوپاپ به قطعه ای می گویند که کنترل فعالیت سوپاپ را بر عهده دارد و اجازه نمی دهد که مقدار زیادی اکسیژن به داخل موتور نفوذ کند و سپس انفجار شود.
موتور خودرو برای سوزاندن بنزین به مقدار مشخصی گاز اکسیژن نیاز دارد. بدیهی است در صورتی که گاز اکسیژن ورودی به موتور از حد مشخصی بیشتر باشد، در هنگام سوختن بنزین امکان انفجار خودرو وجود دارد. لذا باید مانعی برای ورود بیش از حد گاز اکسیژن به داخل موتور وجود داشته باشد تا بتواند از ورود مقدار بالای گاز اکسیژن جلوگیری به عمل آورد.
انگشتی سوپاپ این کار را برای خودرو انجام می دهد و فقط اجازه ی ورود مقدار مشخصی از گاز اکسیژن را می دهد و بلافاصله پس از ورود مقدار مشخصی از گاز اکسیژن، از ورود مقدار بیشتر این نوع گاز ممانعت به عمل آورده و از انفجار خودرو جلوگیری می کند.
در این مقاله سعی خواهیم کرد تا شما را با انگشتی سوپاپ، به عنوان یکی از اصلی ترین قطعات خودرو آشنا کرده و درباره ی آن توضیحاتی را خدمت شما عزیزان عرض کنیم. با ما همراه باشید.
کاربرد سوپاپ در خودرو
برای این که در مورد سوپاپ های خودرو ها بیشتر بدانیم، ابتدا بایستی در مورد محل قرار گیری سوپاپ ها صحبت کنیم. در هر خودرو تعداد مشخصی سیلندر وجود دارد که پیستون ها در داخل این سیلندر ها حرکات رفت و برگشتی و منظمی انجام می دهند و در نهایت قدرت ایجاد شده توسط این مکانیسم در خودرو، به چرخ های خودرو منتقل می شود و باعث حرکت خودرو به جلو می شود.
بیشتر خودرو هایی که در ایران تولید می شوند، از دسته ی خودرو های ۴ سیلندری هستند که در آن ها ۴ سیلندر به صورت افقی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و در فضای داخلی آن ها حرکات رفت و برگشتی پیستون ها صورت می گیرد. در قسمت بالایی پیستون ها، سوپاپ ها قرار گرفته اند که بسته به نوع خودرو، ممکن است تعداد آن ها متفاوت باشد. هر چه تعداد سوپاپ های یک خودرو بیشتر باشد، قدرت موتور آن خودرو نیز بالاتر است.
به عنوان مثال خودرو های ۱۶ سوپاپه که امروزه در بازار ایران طرفداران بسیاری دارند و بسیاری از افراد سعی می کنند تا این نوع خودرو ها را خریداری کرده و از آن به عنوان خودروی شخصی خود استفاده کنند، در مقایسه با خودرو های ۸ سوپاپه، از قدرت موتور بالاتری برخوردار می باشند. در واقع محل اصلی قرار گیری سوپاپ روی سر سیلندر می باشد که ورود گاز اکسیژن به درون محفظه ی احتراق و خروج دود یا گاز دی اکسید کربن از محفظه را تسهیل می کند.
یکی دیگر از وظایف سوپاپ ها، تامین فضای بسته و ایزوله، برای احتراق می باشد. به عبارت دیگر با توجه به این که برای احتراق بنزین در داخل سیلندر ها، به یک فضای بسته و ایزوله نیاز است، لذا در صورتی که این فضا برای احتراق بنزین به وجود نیاید، به نوعی می توان گفت احتمال آتش گرفتن خودرو بالا می رود. بنابراین کار دیگر سوپاپ تامین این فضای ایزوله برای احتراق بنزین می باشد. البته در این کار، سر سیلندر و واشر سر سیلندر کمک بسیاری به سوپاپ ها می کنند و به نوعی در ایجاد فضای ایزوله برای احتراق بنزین با یکدیگر همکاری می کنند.
با توجه به توضیحات داده شده، روشن شد که سوپاپ یک نقش اصلی و اساسی در خودرو دارد و در صورتی که به درستی کار نکند، ممکن است خسارات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد. سوپاپ ها برای این که بتوانند کار خود را به درستی انجام دهند، بایستی دارای یکسری خصوصیات و ویژگی ها باشند. در زیر درباره ی این خصوصیات و ویژگی ها بیشتر صحبت می کنیم:
- یکی از مهم ترین و اصلی ترین خصوصیت و ویژگی های سوپاپ، این است که قابلیت تحمل دما های بسیار بالا را دارد. با توجه به این که سوپاپ ها در مجاورت دما های بالا در محفظه ی احتراق قرار دارند، در صورتی که این قطعات از تحمل دمای مناسبی برخوردار نباشند، ممکن است در اثر ارتباط با این محفظه ی داغ بسوزند و از بین بروند. لذا بایستی از تحمل دمای بالایی برخوردار باشند. همچنین سوپاپ ها می توانند به خوبی و به راحتی دمای خود را به سر سیلندر و بدنه ی سیلندر منتقل کنند و سرد شوند. به دلیل مقاومت بالایی که در مقابل حرارت دارند، در مقابل دما های بالا هیچگونه خوردگی در آن ها رخ نمی دهد و نمی سوزند.
- یکی دیگر از مهم ترین و اصلی ترین خصوصیات و ویژگی های سوپاپ، این است که در مقابل ضربات وارد شده به این قسمت از خوردو بسیار مقاوم بوده و دچار شکستگی نمی شوند. در تولید سوپاپ های خودرو ها از آلیاژ های مقاوم فلزی استفاده می شود که توان بسیار بالایی در مقابل خوردگی و شکستگی دارند.
- و …
انگشتی سوپاپ چیست و چه کاربردی دارد؟
در پاراگراف قبلی درباره ی قطعه ی سوپاپ صحبت کردیم و گفتیم که سوپاپ یک نقش حیاتی در خودرو ها دارد و هر چقدر که تعداد سوپاپ های خودرو ها بیشتر باشد، قدرت موتور نیز بالاتر است. در این قسمت درباره ی انگشتی سوپاپ با شما عزیزان صحبت می کنیم. همانطوری که در پاراگراف پیشین نیز عرض کردیم، سوپاپ نقش کنترلی در ورود و خروج گاز اکسیژن بر عهده دارد.
برای این که سوپاپ بتواند این عملکرد تنظیمی را به درستی انجام دهد، به یک انگشتی نیاز دارد. این انگشتی که تحت عنوان انگشتی سوپاپ آن را می شناسند، قطعه ای است که یک سر آن به سر سوپاپ و سر دیگر آن به میل بادامک وصل است و عملکرد سوپاپ را تنظیم می کند.
معمولا و در بیشتر موارد، در ساختار سوپاپ های خودرو، یک فنر وجود دارد که به سوپاپ این امکان را می دهد که پس از فشاری که از طرف انگشتی به آن وارد می شود و سوپاپ فشرده می شود، سوپاپ بتواند به کمک این فنر به جای اصلی خود باز گردد. بدیهی است در صورتی که این فنر در ساختار سوپاپ وجود نداشته باشد، فعالیت رفت و برگشتی سوپاپ ممکن نخواهد بود.
میل بادامک یا میل سوپاپ، حرکت دورانی به دور خود انجام می دهد که در طی همین حرکت دورانی، انرژی به انگشتی یا اسبک منتقل می شود و انگشتی، انرژی دورانی میل سوپاپ را به انرژی چکشی یا ضربه ای تبدیل می کند و به صورت چکشی روی سوپاپ ضربه می زند و باعث باز و بسته شدن سوپاپ می شود.
انگشتی سوپاپ در واقع یکی از مهم ترین و اصلی ترین قطعات خودرو می باشد که در صورت خرابی آن، ممکن است حرکت سوپاپ ها به درستی انجام نشود و ورود هوا به داخل محفظه ی احتراق خودرو به درستی صورت نگیرد. لذا انگشتی سوپاپ یا اسبک، نقش بسیار مهمی در فرآیند احتراق بنزین در داخل سیلندر های خودرو دارد.
بعلاوه همانطوری که در پاراگراف های گذشته نیز به این موضوع اشاره شد، برای احتراق در داخل سیلندر ها، به یک فضای بسته و ایزوله نیاز است که این فضا توسط سوپاپ ها و انگشتی سوپاپ ها تامین می شود.
علل خرابی انگشتی سوپاپ
انگشتی سوپاپ به دلیل حرکات تند و همیشگی که دارد در بسیاری از موارد دچار خرابی می شود که به علت نقش حیاتی که دارد، باید در اسرع وقت آن را تعویض نمود. در ادامه ی این مقاله درباره ی علل اصلی خرابی انگشتی سوپاپ صحبت خواهیم کرد:
-
عدم مقاومت و استحکام انگشتی سوپاپ
یکی از مهم ترین و اصلی ترین علل خرابی انگشتی سوپاپ، این است که جنس انگشتی ها خوب نیست و از مقاومت و استحکام کافی برخوردار نیستند و در هنگام فعالیت دچار ترک خوردگی یا شکستگی می شوند. در این گونه موارد باید به سرعت این انگشتی ها را با انگشتی های سالم تعویض نمود.
چون انگشتی سوپاپ یکی از مهم ترین و اصلی ترین قطعات خودرو به حساب می آید و ایجاد هر گونه مشکل در آن می تواند خسارت های جبران ناپذیری را برای خودرو به همراه داشته باشد، لذا توصیه می شود به سرعت رفع مشکل صورت گیرد و انگشتی سوپاپ خراب و شکسته با انگشتی سالم تعویض شود.
-
لق بودن انگشتی سوپاپ
یکی دیگر از مهم ترین علت های خرابی انگشتی سوپاپ، لق بودن سوپاپ و انگشتی سوپاپ می باشد. در هنگام تعمیر و بررسی وضعیت خودرو، همواره باید قسمت سیلندر و سوپاپ های خودرو بررسی شوند و در صورت وجود هر گونه مشکل تعویض شوند. بایستی قسمت سوپاپ و انگشتی سوپاپ را کاملا سفت و محکم کرد تا دچار خرابی نشوند.
در صورتی که انگشتی سوپاپ و سوپاپ خودرو لق باشند، ممکن است کچلی انگشتی سوپاپ رخ دهد. در صورتی که کچلی رخ دهد و این مشکل توسط مکانیک خودرو تشخیص داده شود، می توان این قطعات کاربردی و حیاتی خودرو را جدا کرده و آن ها را با سنگ زدن درست کرد.
در صورتی که انگشتی های سوپاپ بیش از حد دچار کچلی شده باشند، دیگر کاربردی نداشته و باید تعویض شوند. با لق بودن انگشتی سوپاپ، روغن موتور به درستی به سر سوپاپ و انگشتی سوپاپ نخواهد رسید و انگشتی سوپاپ دچار کچلی می شود.
-
خرابی بوش اسبک
یکی دیگر از مهم ترین مشکلاتی که در مورد انگشتی های سوپاپ یا همان اسبک ها به وجود می آید، خرابی بوش اسبک ها می باشد. بوش اسبک یا بوش انگشتی سوپاپ، قطعه ای است که فشار مناسب روغن را تامین می کند و باعث می شود روغن به تمام نقاط سوپاپ و انگشتی سوپاپ برسد.
در صورتی که این قطعه در سوپاپ دچار خرابی شود، روغنی که وارد موتور می شود، از کناره های انگشتی خارج می شود و این موضوع باعث می شود که فشار روغن تا حد زیادی پایین بیاید و روغن به قسمت های مختلف سوپاپ ها و قسمت های سر سیلندر نرسد.
در این گونه موارد بایستی به سرعت قطعه ی مورد نظر را خارج کرده و آن را تعویض نمود. بدیهی است در صورتی که این قطعه تعویض نشود، ممکن است خسارات جبران ناپذیری را برای خودروی شما به همراه داشته باشد. برای تعویض این قطعه ی خودرو بایستی ابتدا این قطعه را با پیچ گوشتی باز کرده و قطعه ی سالم و جدید را در جای مورد نظر قرار داد و آن را محکم کرد.
در هنگام بستن قطعه ی جدید بایستی دقت نمود که قطعه ی مورد نظر را محکم بست تا لق نباشد. در صورتی که در هنگام بستن قطعه ی جدید، به طور کامل محکم نشود، ممکن است در هنگام ورود روغن به این منطقه از موتور خودرو، دوباره از کنار این قطعه روغن خارج شود و به مناطق مورد نظر در قسمت سر سیلندر و سوپاپ ها نرسد و انگشتی سوپاپ دچار خرابی و کچلی شود.
برای این که قطعه ی جدید به راحتی و به سرعت جایگزین قطعه ی قدیمی و خراب شده شود، می توان قطعه ی جدید را برای مدتی در داخل روغن قرار داد. بدیهی است در صورتی که قطعه ی جدید روغنی و چرب باشد، به راحتی می توان قطعه ی جدید را در داخل منطقه ی مورد نظر قرار داد.
-
استارت زدن به خودرو در هوای سرد
یکی دیگر از مهم ترین علت های خرابی انگشتی های سوپاپ، استارت زدن به خودرو در هوای سرد می باشد. معمولا در زمستان ها وقتی دمای هوا پایین است، بایستی روی ماشین شخصی خود یک چادر گرم بپوشانید. در صورتی که دمای داخل موتور پایین باشد و شما استارت بزنید، ممکن است باعث آسیب جدی به انگشتی های سوپاپ وارد شود. لذا یکی از مهم ترین علل خرابی انگشتی های سوپاپ خودرو،استارت سرد خودرو می باشد.
-
کاهش روغن موتور
کمبود روغن موتور، یکی دیگر از دلایل خرابی و کچلی انگشتی سوپاپ می باشد. در بعضی از خودرو ها، مخصوصا خودرو های قدیمی و مستهلک، معمولا موتور خودرو ها روغن کم می کند. در صورتی که موتور خودرو روغن کم کند، ممکن است به سوپاپ و انگشتی های سوپاپ آسیب وارد کند. لذا باید هر چند وقت یک بار میزان روغن موتور خودرو چک شود و در صورتی که روغن موتور کم باشد، بایستی به آن مقداری روغن موتور اضافه کرد تا انگشتی های سوپاپ دچار آسیب نشوند.
-
پاره شدن تسمه تایم
پاره شدن تسمه تایم، یکی دیگر از دلایل خرابی و شکسته شدن انگشتی سوپاپ خودرو می باشد. تسمه تایم یکی از مهم ترین قطعات خودرو می باشد و در صورتی که این تسمه بریده شود، ممکن است همه ی قسمت های داخلی موتور خودرو از جمله سوپاپ ها و انگشتی سوپاپ دچار آسیب و صدمه ی جدی شوند.
-
استهلاک خودرو
از جمله ی دیگر دلایل خرابی و آسیب رسیدن به سوپاپ ها و انگشتی های سوپاپ خودرو، استهلاک خودرو می باشد. آن دسته از خودرو هایی که بسیار قدیمی هستند و استهلاک آن ها بسیار زیاد می باشد، ممکن است در مدت زمان کوتاهی انگشتی های سوپاپ های آن ها خراب شود و نیاز به تعمیر و تعویض داشته باشند. لذا بایستی خودرو های قدیمی و از کار افتاده از دور کار خارج شوند و جایگزین آن ها خودرو های جدید شوند.
چگونه تشخیص دهیم انگشتی سوپاپ خراب است و لازم است تعویض شود؟
در صورتی که انگشتی سوپاپ خراب باشد و یا دچار خوردگی و ساییدگی شده باشد، صدا هایی غیر طبیعی از موتور به گوش می رسد که مکانیک خودرو با شنیدن این صدا ها تشخیص می دهد که انگشتی سوپاپ خودرو خراب شده است و باید تعویض شود. در صورتی که مکانیک خودرو تشخیص دهد که انگشتی سوپاپ خودرو خراب است، بایستی به سرعت آن را با انگشتی سوپاپ سالم تعویض نماید. در صورتی که این کار انجام نشود، ممکن است خودرو دچار خسارت های زیادی شود که نتوان آن را به راحتی تعمیر کرد.
این صدا های غیر طبیعی معمولا و در بیشتر موارد در صبح به گوش می رسند. در صبح هنگام وقتی که خودرو را روشن می کنید، در صورتی که از قسمت موتور خودرو صدا های غیر طبیعی به گوشتان برسد، بایستی به سرعت خودروی خود را به تعمیرگاه ببرید. در این گونه موارد در صورتی که مشکل از انگشتی سوپاپ باشد، می توان با تعویض آن خودروی خود را تعمیر کرد.
کلام آخر
در این مقاله سعی شد تا شما را در ابتدا با سوپاپ، به عنوان یکی از اصلی ترین و مهم ترین قطعات خودرو آشنا کرده و درباره ی آن توضیحاتی را خدمت شما عزیزان عرض کنیم. در ادامه سعی شد تا درباره ی انگشتی سوپاپ صحبت هایی داشته باشیم و به کاربرد این قطعه ی مهم و حیاتی نگاهی بیندازیم. در پاراگراف بعدی نیز در ارتباط علل خرابی انگشتی سوپاپ صحبت کردیم و به ۷ مورد از این علت ها اشاره کردیم. همچنین به چگونگی تشخیص خرابی انگشتی سوپاپ نیز اشاراتی داشتیم. امیدواریم این مقاله بتواند رضایت خاطر شما عزیزان را جلب نماید و از مطالب این محتوا بهره ی لازم را برده باشید.