آشوب قیمتها در بازار مواد اولیه
اختصاصی GISP : بهای مواد اولیه در روزهای اخیر وضعیت پیچیده و نامتعادلی را تجربه کرده است تا جایی که برخی از کالاها رشد قیمت و برخی کاهش نرخ داشتند اگرچه جو غالب در بازار با محوریت رشد بهای نیمایی ارز افزایشی بوده است. این شرایط موجب شد تا نتوان یک روند مشخص را برای کلیت بازارها در نظر گرفت اما اهالی صنعت به وضوح از رشد بهای مواد اولیه گلهمند هستند. ضعف نقدینگی در بازار با محوریت عدم بازگشت منابع مالی حاصل از فروش قطعات خود یکی از دلایل مهم ایجاد مشکل در صنعت قطعهسازی است ولی نمیتوان با صراحت از کاهش حجم تولید صحبت کرد. اما واقعیت آن است که با تزریق هرگونه بیاعتمادی به یک صنعت مخصوصاً در شرایطی که ریسک افت قیمت وجود داشته باشد، ناخودآگاه میل به خرید مواد اولیه افت کرده و موجودی انبارها کاهش مییابد. در این شرایط فروش نیز رمق پیشین خود را از دست میدهد آنهم در وضعیتی که بسیاری از کالاهای موجود در رشد بهای مواد اولیه در ماههای قبل تولید شده و از قیمت تمام شده بالاتری برخوردار است. در این وضعیت مشتری نیز نسبت به خرید بیرغبت خواهد شد و در نهایت رکود در کلیت صنعت تعمیق میشود. این شرایط را هماکنون میتوان مشاهده کرد تا جایی که بازار رمق قبلی خود را از دست داده و خوشبینی خاصی را شاهد نیستیم. تجمیع این موارد آشفتهبازار فعلی است که کمتر کسی را میتوان راضی پیدا کرد.
رشد بهای مواد اولیه در ماههای گذشته تا جایی پیش رفت که بسیاری از خریداران عقبنشینی کردند و شاهد تلاش برای خرید حداکثری نیستیم. این در حالی است که بازارهای جهانی هم از یک روند مشخص تبعیت نمیکنند و این وضعیت در نوسان بهای ارز پیچیدگیهای جدیدی را ایجاد میکند.
اوضاع بازارهای جهانی هم به هم ریخته است. قیمتها در سطوح بالایی قرار گرفته و نفت خام به راحتی سقف قیمتهای بزرگی را جابجا کرده است. محصولات کشاورزی هم رشد نرخ داشته و دارد و با آغاز روزهای سرد سال و انتظار زمستانی سردتر از حد متعارف مخصوصاً در اروپا ، باید منتظر تبعات آن بر بازارها بود. بهای گاز طبیعی یکهتازی میکند و ترس از افزایش بیشتر قیمتها را در بین مصرفکنندگان خرد و خانوار شاهد هستیم. این موارد تاکنون به مداخله دولتهای چین و آمریکا منجر شده ولی رفتار آنها یا تصمیمات برای اجرایی شدن برخی برنامهها تاکنون اثر بزرگی بر بازارها برجای نگذاشته است. تورم در آمریکا اگرچه اندکی کاهش یافته ولی هنوز در بالاترین میزان از سال 2007 تاکنون قرار دارد و همین سیگنال برای مداخله دولت این کشور کافی است. این بار بازی بازار با چیزی که سالها شاهد آن بودیم تفاوت جدی دارد آنهم در وضعیتی که بهای محصولات پتروشیمی ، نفت ، گاز و مواد غذایی و محصولات کشاورزی رکوردهای مهمی را جابجا کردهاند ولی قیمت فولاد و برخی فلزات در یک تعادل نسبی قرار گرفته است.
تردید جدی در بازار فولاد
بازار فولاد با افت قیمتهای جهانی میل به کاهش نرخ دارد اگرچه ترس اهالی بازار از قیمتگذاری دستوری و اقدامات نظارتی هم در کاهش تقاضا بیتأثیر نبوده است. این وضعیت در نهایت موجب شد تا قیمت فولاد در بورس کالا و بازار آزاد کاهش یابد اگرچه دلیل اصلی را باز هم باید افت قیمتهای جهانی محسوب کرد. تقریباً بین مواد اولیه ، انواع مصنوعات فولادی بیشترین افت نرخ را تجربه کردهاند و شاید این روند نزولی برای کوتاه مدت ادامه داشته باشد ولی در صورت عدم مداخله دولت ، بازار فضای چندانی برای کاهش نرخ ندارد اگرچه هماکنون هم خریداران و هم فروشندگان مردد هستند. این وضعیت به ندرت در بازار فولاد مشاهده شده و سیگنال خطرناکی برای آینده بازار است. با توجه به جایگاه و اهمیت بازار فولاد در بین فلزات و سایر مواد اولیه ، میتوان گفت که سیگنال تردید از هماکنون برای همه بازارهای مشابه معتبر است.
بازار پلیمرهای رایج و میل به رشد قیمتها
بازار محصولات پتروشیمیایی با محوریت پلیمرها گام به گام در مسیر افزایش نرخ است و این روند صعودی با اهرم رشد قیمتهای جهانی و افزایش نرخ ( پایه ) در بورس کالا ادامه دارد. البته پلیمرهای رایج همچون پلی اتیلنها یا پلیپروپیلنها رشد قیمتهای مستمری را تجربه میکنند ولی برای برخی پلیمرهای خاص ( مهندسی ) یا گریدهای لاستیکی ، چندان هم شاهد افزایش نرخ یا رقابت برای خرید نیستیم که خود یک داده مهم به شمار میرود. افزایش بهای نفت خام و گاز طبیعی در اقصی نقاط جهان را باید مهمترین دلیل برای رشد قیمت تمام شده پلیمرها دانست و البته ادامه این روند صعودی با توجه به احتمال زمستانی سخت ، جدی است.
عقبنشینی بهای پلیمرهای مهندسی
پلیمرهایی با کیفیت بالاتر که بعضاً از آنها به عنوان گریدهای مهندسی یاد میشود چندان هم افزایش نرخ نداشتهاند که این بار نیز اهرم قیمتهای جهانی را میتوان دلیل این عدم رشد قیمتی عنوان کرد. از سوی دیگر این گروه کالایی با توجه به قیمت تمام شده بالاتر ، نرخهای بیشتری در مقایسه با پلیمرهای رایج دارند بنابراین تعدیل قیمتی در این بازار شاید سریعتر رخ داده یا اثرپذیری از نوسان بهای نفت خام را میتوان در این گروه کالایی کمرنگتر ارزیابی کرد. البته کاهش تقاضا در جهان مخصوصاً در چین واقعیتی است که نمیتوان از کنار آن به سادگی عبور کرد. پلیکربناتها یا گریدهای لاستیکی در بورس کالای ایران در روزهای گذشته کاهش نرخ داشتند که نشان میدهد اوضاع تقاضا برای مواد اولیه قطعات خودرو در جهان هم چندان جذاب نیست. البته روزهای اخیر شاهد هستیم که بهای همین مواد اولیه هم جرقههایی از رشد نرخ از خود نشان داد ولی واقعیت آن است که بازار قطعات خودرو با محوریت تقاضای مواد اولیه رونق برجستهای ندارد. از سوی دیگر بسیاری از سفارشات قبلی به دلیل قطعی برق مخصوصاً در چین یا تعطیلات این کشور همچنین مخاطرات طبیعی و طوفان هنوز تولید نشده است. این داده هم بر تقاضا اثر گذاشته ولی در نهایت شرایط بازارهای جهانی به تعادل نزدیک خواهد شد.
با توجه به تمامی این موارد و بازگشت آرامش به بازارهای جهانی این احتمال را باید جدی گرفت که قیمت پلیمرهای صنعتی هم وارد یک فاز صعودی شوند.
پیچیدگیهای بازار آلومینیوم
بهای آلومینیوم در بازار آزاد داخلی دقیقاً از قیمتهای جهانی با احتساب دلار نیمایی تبعیت میکند. در بازارهای جهانی هم شرایط از احتمال رشد قیمتها حکایت دارد زیرا قیمت بالای برق و مشکلات تأمین آن موجب شده تا بسیاری از واحدهای تولیدی این فلز با اختیار خود یا حتی الزاماً تولید خود را کاهش داده یا آن را متوقف کنند. این وضیعت اگرچه تاکنون یک رفتار زیگزاگی قیمتی را به همراه داشته است ولی شاهد آلومینیوم 2900 دلاری در بازارهای جهانی هستیم. این مطلب موجب شد تا مسیر حرکت بهای آلومینیوم از سایر فلزات منحرف شده و فلز نقرهای مسیر خود را بپیماید.
در همین خصوص شبکه بلومبرگ به از میان رفتن همگرایی نرخ آلومینیوم با بهای سایر فلزات صنعتی و همگرا شدن نوسان قیمتی این فلز با نرخ زغال سنگ حرارتی اشاره کرده است. هزینه برق حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد هزینه تولید آلومینیوم را تشکیل می دهد، از همین رو از این فلز به عنوان انرژی جامد نام برده میشود. افزایش تقاضا برای زغال سنگ حرارتی و کمبود عرضه آن به افزایش بهای تولید برق در چین انجامیده و در نتیجه، هزینه تولید آلومینیوم را در این منطقه افزایش داده است. در کنار رشد قیمتی، کمبود برق در چین باعث سهمیه بندی برق برخی از واحدهای صنعتی چینی شده که این موضوع با کاهش تولید این فلز، زمینه رشد قیمتی آن را فراهم کرده است.
ریسک بهای انرژی
دنیا با ریسک نوسان قیمت حاملهای انرژی روبهرو شده است. زغالسنگ که مدتها به عنوان یک کالای آلاینده محسوب میشد هماکنون با کسری عرضه همراه شده و در نهایت موجب شد تا صنایعی همچون سیمان ، برق ( حرارتی ) ، آلومینیوم حتی برخی از دستگاههای حرارتی به منظور گرمایش منازل ( مخصوصاً در چین ) با مشکل مواجه شوند. این وضعیت یک ریسک جدید را برای بسیاری از صنایع به همراه داشته و نشان داد هنوز فرصت قطعی برای استفاده از انرژیهای پاک و تجدیدناپذیر فراهم نشده است. این که در کشوری همچون چین مشکل تأمین برق ایجاد شده اعجاب برانگیز است ولی واقعیتی است که نمیتوان از کنار آن به سادگی عبور کرد. رشد قیمت نفت خام و گاز طبیعی را باید به این مواد افزود که میتواند محرک جدیدی برای رشد قیمتها در بازارهای کالایی باشد. این وضعیت کلی چهره پیچیدهای از بازارهای جهانی را ترسیم کرده که آینده مبهمی را به همراه خواهد داشت.
بهای برخی از مواد اولیه معامله شده در بورس کالای ایران | |||||
نام کالا | تولیدکننده | تاریخ آخرین قیمت |
آخرین قیمت (ریال بر کیلوگرم) |
قیمت قبلی (ریال بر کیلوگرم) |
درصد تغییرات |
شمش 1000 پوندی آلومینیوم 99.8 | آلومینیوم ایران(ایرالکو) | 1400/07/18 | 706,241 | 652,797 | 8.19 |
شمش 50 پوندی آلومینیوم 99.85 | مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب | 1400/07/18 | 709,826 | 629,911 | 12.69 |
شمش 1000 پوندی آلومینیوم 99.25 | آلومینیوم المهدی | 1400/07/18 | 690,000 | 685,000 | 0.73 |
شمش بلوم (150*150)5SP | فولاد کاوه جنوب کیش | 1400/07/12 | 127,168 | 132,148 | -3.77 |
شمش بلوم (150*150)5SP | فولاد خوزستان | 1400/07/12 | 128,740 | 132,148 | -2.58 |
مس کاتد | شرکت ملی صنایع مس ایران | 1400/07/18 | 2,137,699 | 2,150,310 | -0.59 |
مس مفتول | گیل راد شمال | 1400/06/02 | 2,111,634 | 2111634 | 0.00 |
شمش روی با عیار 99.98 | گسترش صنایع روی ایرانیان | 1400/06/07 | 649,458 | 649,458 | 0.00 |
ورق گالوانیزه خودرو | ورق خودروی چهارمحال و بختیاری | 1400/05/16 | 262,815 | 275,036 | -4.44 |
ورق نورد سرد خودرو | فولاد مبارکه اصفهان | 1400/06/27 | 225,801 | 244,260 | -7.56 |
ورق نورد گرم خودرو | فولاد مبارکه اصفهان | 1400/07/17 | 209,230 | 245,620 | -14.82 |
ورق نورد گرم HR | فولاد مبارکه اصفهان | 1400/07/04 | 209,230 | 197,995 | 5.67 |
ورق نورد سرد B | فولاد مبارکه اصفهان | 1400/07/11 | 235,651 | 225,801 | 4.36 |
پلی کربنات 1012UR | پتروشیمی خوزستان | 1400/07/17 | 981,622 | 988186 | -0.66 |
پلی اتیلن سنگین تزریقی 52518 | پتروشیمی جم | 1400/07/12 | 237,913 | 213046 | 11.67 |
پلی اتیلن سبک تزریقی 1922T | پتروشیمی لاله | 1400/07/14 | 339,346 | 304,552 | 11.42 |
استایرن بوتادین رابر روشن | پتروشیمی بندرامام | 1400/07/14 | 405,898 | 460,984 | -11.95 |
استایرن بوتادین رابر تیره | پتروشیمی تخت جمشید | 1400/07/12 | 390,624 | 439,732 | -11.17 |