فن رادیاتور خودرو و نشانههای خرابی آن
سیستم خنک کاری نقش مهمی در کارکرد موتور خودرو دارد چراکه بدون این سیستم، موتور خودرو خیلی سریع به دمای بسیار بالا میرسد و علاوه بر آسیب به قطعات مختلف موتور، بهمرور از کار میافتد.
سیستم خنک کاری خودرو وظیفه دفع این گرما را بر عهده دارد و در این میان فن رادیاتور یا موتور فن یکی از اجزای مهم و کلیدی سیستم است.
در این مقاله به بررسی ساختار سیستم خنککننده خودرو، چگونگی کارکرد فن رادیاتور یا موتور فن و نشانههای خرابی فن رادیاتور خواهیم پرداخت.
فن رادیاتور خودرو چگونه کار میکند؟
یکی از سیستمهای موجود در هر خودروی احتراق داخلی، سیستم خنککننده آن است. دمای بالای تولید شده در اثر احتراق در موتور خودرو، باید بهگونهای کاهش یاید چراکه در غیر این صورت در عملکرد موتور خودرو اختلال ایجاد شده و به قطعات خودرو آسیب وارد میشود و در نتیجه خنکسازی موتور خودرو امری ضروری است، که بر عهده سیستم خنک کاری است.
این سیستم همانند دیگر سیستمهای موجود در خودرو از بخشهای مختلفی تشکیل میشود که مهمترین آنها عبارتاند از رادیاتور، ترموستات، فن و یا همان پروانه خنککننده، سنسور دمای آب، شیلنگ آب رادیاتور و واتر پمپ.
سیستم خنک کاری خودرو چگونه کار میکند؟
عملکرد سیستم خنک کاری بهصورت است که واتر پمپ و یا همان پمپ آب، آب یا سیال خنککننده را از مجاری و کانالهای تعبیه شده به اطراف موتور خودرو میرساند و باعث کاهش دمای سیلندر و اجزای درگیر در موتور خودرو میشود و بعد از آن این آب مجدد به رادیاتور بازمیگردد.
مسئلهای که در اینجا وجود دارد این است که زمانی که موتور خودرو کار میکند، دمای خنککننده شروع به بالا رفتن کرده و وقتی به رادیاتور بازمیگردد، در صورتی که دمای آن از طریق عبور هوا از رادیاتور، کاهش پیدا نکند و مجدد در این چرخه قرار گیرد، باعث جوش آوردن موتور خودرو میشود. در اینجا میتوان به اهمیت قطعهای به نام فن و موتور فن پی برد که بدون آنها خنککننده نمیتواند وظیفه خود را بهدرستی انجام دهد. فن رادیاتور بهعنوان یک دمنده عمل کرده و هوای محیط را برای کاهش دمای خنککننده فراهم میکند. اما موتور فن چیست و چه وظیفهای در خودرو دارد؟
موتور فن چیست؟
فن خودرو میتواند بهصورت مکانیکی و یا الکتریکی (برقی) عمل کند و همانطور که پیش از این ذکر شد، این عملکرد از اهمیت بالایی برخوردار است. فنهای مکانیکی امروزه کمتر در خودروها استفاده میشوند و بیشتر فنهای الکتریکی کاربرد دارند. در فنهای الکتریکی، پروانه و یا همان فن از طریق یک موتور الکتریکی فعالیت میکند. موتور فن درواقع انرژی لازم برای گردش پروانه را فراهم کرده و برای این کار برق مورد نیاز را از باتری خودرو دریافت میکند.
این قطعه را به همراه فن میتوان بهصورت کل در نظر گرفت که از بخشهای مختلفی همچون موتور، پروانه، قاب پروانه، کانکتور، مقاومت حرارتی و … تشکیل میشود. در صورت عملکرد نادرست این قطعه، خودرو جوش آورده و سوختن واشر سرسیلندر میتواند یکی از نتایج آن باشد.
بهطور کلی دو نوع موتور فن رادیاتور وجود دارد که در ادامه به هر یک از آنها میپردازیم.
انواع موتور فن خودرو
الف) موتور فن تک دور: این مدل از موتور فن بیشتر در خودروهای قدیمی دیده میشود که معمولا دارای کولر نیستند و نیاز به خنکسازی بالا در این خودروها نیست. در این مورد موتور فن تنها در دور کند فعالیت میکند و نیازی به دور تند نیست.
ب) موتور فن دو دور: در بیشتر خودروهای امروزی از موتور فن دو دور استفاده میشود. این نوع از موتور فن در دو دور کند و تند کار میکند که بسته به گرمای موتور و دمای آن فعالیت دارد.
عملکرد موتور فن دو دور
همانطور که میدانید دما در موتور خودرو باید در محدوده مشخصی باشد و درنتیجه موتور فن خودرو بهصورت متفاوت عمل میکند. نحوه عملکرد این قطعه به این صورت است که ابتدا سنسور دمای آب، دما را چک کرده و نتیجه را بهصورت ولتاژ به کامپیوتر خودرو و یا همان ECU ارسال میکند. در ادامه ecu این ولتاژ را با ولتاژ مرجع مقایسه کرده و به رله فرمان میدهد که درنتیجه آن موتور فن در دور کند و یا تند عمل میکند.
نشانههای خرابی موتور فن
عملکرد نادرست موتور فن رادیاتور میتواند نشانههای متفاوتی داشته باشد که به شما احتمال به وجود آمدن مشکل را اخطار میدهد که شاید مشهودترین نشانه خرابی این قطعه جوش آوردن موتور خودرو باشد که بهمرور به خودرو آسیب وارد میکند اما پیش از آنهم نشانههایی برای خرابی فن وجود دارد.
اولین نشانه خرابی این قطعه عدم روشن شدن فن خنککننده است. درواقع این نشانه معمولترین نشانه خرابی موتور فن خنککننده است، اما این مسئلهای نیست که در شما در هنگام رانندگی به آن توجه کنید. زمانی که موتور فن میسوزد و یا به هر دلیلی بهدرستی عمل نمیکند، فنهای خنککننده از کار میافتند. درنتیجه هیچگونه جریان هوایی رخ نمیدهد.
نشانه دیگر این است که خودروی شما جوش میآورد. مهم نیست که شما چه خودرویی را میرانید چون فنهای خنککننده ترموستاتیک هستند، به این معنی که آنها بهمحض اینکه دما به حد مشخصی برسد، روشن میشوند. اگر موتور فن خودرو از کار بیافتد، پرههای فن نمیچرخند و در نتیجه جریان هوایی ایجاد نمیشود. در این مورد، دمای موتور بالا رفته تا حدی که موتور جوش میآورد. زمانی که موتور جوش میآورد، شما با چراغهای اخطاردهنده مواجه میشوید که نشاندهنده وجود مشکل است.
منفجر شدن فیوز مدار نشانه دیگر خرابی موتور فن رادیاتور خودرو است. اگر موتور فن از کار بیافتد و یا خراب شود، میتواند فیوز را به همان روشی که شما میتوانید با روشن کردن تعداد زیادی خروجی در یک لحظه، فیوز خانه را بپرانید، بپرانید. در هر یک از این شرایط، پریدن فیوز بهمنظور حفاظت از بقیه سیستم از آسیبهای ممکن ناشی از افزایش برق، رخ میدهد. زمانی که این اتفاق رخ میدهد، فیوز باید تعویض شود تا فن بتواند کار کند و مجدد بچرخد.
همچنین در صورت خرابی این قطعه، آمپر آب خودرو در حالت توقف خودرو شروع به بالا رفتن میکند چون هرچند فشاری روی موتور خودرو نیست اما در عین حال به دلیل نبود جریان هوا، موتور بهمرور گرم میشود.
از دیگر نشانههای خرابی این قطعه میتوان به صدای غیرطبیعی فن خودرو اشاره کرد که بسیار آزاردهنده خواهد بود.
خرید موتور فن استاندارد و باکیفیت
موتور فن رادیاتور خودرو یکی از قطعات بسیار مهم در سیستم خنک کاری خودرو است، که برای کار کردن خودرو در دمای ایمن در سرعت پایین و حالت درجا امری ضروری است. به همین دلیل اگر با هرگونه نشانهای مواجه شدید که نزدیک به نشانههای خرابی موتور فن بود باید در سریعترین زمان خودرو با برای بررسی بیشتر به تعمیرگاه ببرید چون این مشکل بهظاهر ساده ممکن است باعث خسارت زیادی به موتور خودرو شود.
در صورت نیاز به تعویض این قطعه، حتما توجه داشته باشید که از قطعات اصل و باکیفیت استفاده کنید. مشکلی که در اینجا وجود دارد این است که با توجه به وجود قطعات تقلبی در بازار، تشخیص قطعه اصل از تقلبی کار بسیار دشواری است، تا حدی که حتی متخصصان این کار هم گاهی از تشخیص آن عاجز هستند. به همین دلیل تنها راه اطمینان از خرید قطعه اصل و باکیفیت، مراجعه به برندهای معتبر قطعات یدکی است.
موتور فن جی آی اس پی
موتور فن جی آی اس پی، بر اساس نیاز امروزه خودروها از نوع دو دور است. این موتور فن یک قطعه OE یا قطعه خط تولید خودرو است که تست سازگاری مغناطیسی را بهخوبی پاس کرده است. سازگاری مغناطیسی بالای این قطعه باعث افزایش عمر آن میشود. علاوه بر این بلبرینگهای موتور فن جی آی اس پی، از نوع دور بالا بوده که صدایی به صدای هوای موجود اضافه نمیکند و درنتیجه باعث ایجاد ناراحتی برای راننده و مسافران نمیشود. در نظر داشته باشید که موتور فن یک قطعه مصرفی است که به آب، رطوبت و جریان حساس است، که موتور فن GISP، در این مورد دارای محدوده جریان است، که آن را محافظت میکند.
گروه GISP تامین و عرضهکننده لوازم یدکی خودرو، باکیفیت و استاندارد قطعات شرکتی خودرو است که تمام انواع قطعه یدکی خود را از تولیدکنندگان مورد تایید خودروسازان تهیه میکند و بهراحتی میتوانید قطعات یدکی ایران خودرو و قطعات یدکی سایپا را در بستهبندیهای گروه جی آی اس پی و از شبکه نمایندگیهای این شرکت تهیه کنید. برای خرید انواع قطعات پراید، قطعات پژو و قطعات یدکی سایر خودروهای ایرانی میتوانید به بخش جستجوی وبسایت مراجعه کنید یا با شبکه نمایندگیها تماس بگیرید.